مصطفی کوزه گر کالجی؛ محمدرضا اردکانی
چکیده
زولنگ (Eryngium caeruleum M. Bieb.) یکی از مهمترین گونه‌های جنس بوقناق در شمال ایران است که از آن به‌عنوان سبزی صحرایی استفاده می‌شود. به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی بر اجزای عملکرد و درصد اسانس زولنگ آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در سال 1393 در ساری اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل میکوریزا ...
بیشتر
زولنگ (Eryngium caeruleum M. Bieb.) یکی از مهمترین گونه‌های جنس بوقناق در شمال ایران است که از آن به‌عنوان سبزی صحرایی استفاده می‌شود. به‌منظور بررسی اثر کودهای آلی و همزیستی میکوریزایی بر اجزای عملکرد و درصد اسانس زولنگ آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در سال 1393 در ساری اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل میکوریزا گونه Glomus mosseae در دو سطح (صفر و 200 اسپور در گلدان)، ورمیکمپوست در دو سطح (صفر و 200 گرم در گلدان) و چای کمپوست (ورمی‌واش) در دو سطح (صفر و 1.5 لیتر در گلدان‌های مشخص شده) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع بوته، وزن هزار‌دانه و وزن خشک ریشه، درصد و عملکرد اسانس بودند. نتایج بدست‌آمده نشان داد که تیمارهای کاربرد چای کمپوست، ورمیکمپوست و همزیستی میکوریزایی تأثیر معنی‌داری بر اغلب صفات مورد اندازه‌گیری داشتند و کلیه صفات مورد بررسی را در مقایسه با شاهد افزایش دادند. به‌طوری که بیشترین ارتفاع بوته، درصد اسانس، عملکرد اسانس و تعداد گل از تیمار کاربرد همزمان چای کمپوست× ورمیکمپوست× میکوریزا بدست آمد اثرهای متقابل دوگانه نشان داد که بیشترین وزن خشک بوته 1.23 گرم از تیمار کاربرد ورمیکمپوست و عدم کاربرد چای کمپوست حاصل شد. نتایج حکایت از آن داشت که کاربرد ورمیکمپوست، چای کمپوست و میکوریزا از طریق در دسترس قرار دادن عناصر غذایی باعث افزایش اجزای عملکرد و بهبود صفات کمّی و کیفی گیاه زولنگ گردید.
مجتبی خواجه حق وردی؛ محمدرضا اردکانی؛ بهلول عباس‌زاده؛ پریسا نجات خواه معنوی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر ورمیکمپوست، بیوچار و همزیستی میکوریزی بر برخی ویژگیهای کمّی و کیفی گیاه دارویی کدوی تخم‌کاغذی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه آموزشی- پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در ماهدشت در سال 1395 اجرا شد. در این پژوهش ورمیکمپوست ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر ورمیکمپوست، بیوچار و همزیستی میکوریزی بر برخی ویژگیهای کمّی و کیفی گیاه دارویی کدوی تخم‌کاغذی، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه آموزشی- پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در ماهدشت در سال 1395 اجرا شد. در این پژوهش ورمیکمپوست در سه سطح (صفر، 6 و 12 تن در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی، بیوچار در سه سطح (صفر، 6 و 12 تن در هکتار) و میکوریزا در دو سطح (عدم مصرف و مصرف) به‌عنوان عامل‌های فرعی بودند. نتایج نشان دادند که اثر اصلی عامل‌ها بر درصد همزیستی میکوریزی و میزان فسفر دانه در سطح 1% معنی‌دار بود. تجزیه واریانس اثر متقابل ورمیکمپوست در بیوچار بر شاخص سطح برگ، عملکرد میوه خشک، عملکرد دانه و نسبت وزن خشک دانه به میوه در سطح 1% معنی‌دار و بر تعداد ساقه فرعی در سطح 5% معنی‌دار بود. مقایسه میانگین اثر متقابل ورمیکمپوست در بیوچار نشان داد که کدوی تخم‌کاغذی با مصرف 12 تن در هکتار ورمیکمپوست به همراه 12 تن در هکتار بیوچار بیشترین میزان شاخص سطح برگ (12.28)، تعداد ساقه فرعی (13.33 عدد بر بوته)، عملکرد میوه خشک (619.51 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (410.02 کیلوگرم در هکتار) و نسبت وزن خشک دانه به میوه (66.1%) را داشت. بنابراین با توجه به نتایج بدست‌آمده، استفاده از ورمیکمپوست همراه با بیوچار در تولید کدوی تخم‌کاغذی قابل توصیه است.
بهلول عباس زاده؛ محمدحسن عصاره؛ محمدرضا اردکانی؛ فرزاد پاک نژاد؛ معصومه لایق حقیقی؛ سعیده مشکی زاده
چکیده
به منظور بررسی رابطه علّت و معلولی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و برخی عناصر گیاه دارویی کافوری (Camphorosma monspeliaca L.) در رویشگاه طبیعی، این تحقیق اجرا گردید. در این تحقیق گیاه کافوری از رویشگاه طبیعی در مرحله گلدهی کامل، با استفاده از 9 پلات نمونه‌برداری گردید. صفات مورفولوژیک از قبیل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، ...
بیشتر
به منظور بررسی رابطه علّت و معلولی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و برخی عناصر گیاه دارویی کافوری (Camphorosma monspeliaca L.) در رویشگاه طبیعی، این تحقیق اجرا گردید. در این تحقیق گیاه کافوری از رویشگاه طبیعی در مرحله گلدهی کامل، با استفاده از 9 پلات نمونه‌برداری گردید. صفات مورفولوژیک از قبیل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، عملکرد سرشاخه کل و سرشاخه گلدار 20 تا 40 گیاه اندازه‌گیری شد. کلروفیل، قندهای محلول، پرولین، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، کلر و آهن گیاهان هر پلات مختلف اندازه‌گیری شد. صفات مؤثر بر عملکرد سرشاخه و درصد اسانس از طریق همبستگی ساده صفات، تجزیه فاکتور، تجزیه گام‌به‌گام و تجزیه علّیت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از همبستگی صفات نشان داد که سرشاخه کل با؛ تعداد پنجه (**96/0 =r)، قطر تاج پوشش 1 (**84/0 =r)، قطر تاج پوشش 2 (**86/0 =r)، سرشاخه گلدار (**79/0 =r)، کلروفیل کل 1 (*77/0 =r)، کلروفیل b (*67/0 =r) و آهن (**84/0 =r) همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. سرشاخه کل با قندهای محلول (**80/0- =r)، پرولین (**88/0- =r)، کلسیم (*70/0- =r) و کلر (**94/0- =r) همبستگی منفی معنی‌دار نشان داد. عملکرد سرشاخه گلدار با تعداد پنجه، قطر تاج پوشش 1 و 2، درصد اسانس، کلروفیل کل 1 و آهن همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. درصد اسانس با تعداد پنجه (**79/0 =r)، قـطر تاج پوشش 1 (*79/0 =r) و 2 (**83/0 =r)، عملکرد سرشاخه کل (*76/0 =r) و گلدار (**84/0 =r) و آهن (**86/0 =r) همبستگی مثبت معنی‌دار نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه فاکتورها نشان داد که شاخص اول با مؤلفه‌های تعداد پنجه، قطر تاج پوشش 1 و 2، عملکرد اندام هوایی و سرشاخه گلدار، درصد اسانس و مقدار آهن موجود در پیکره رویشی، بیش از 55% تغییرات کل را توجیه نمودند. نتایج حاصل از تجزیه گام‌به‌گام صفات بر درصد اسانس به‌عنوان متغیر وابسته نشان داد که دو صفت آهن و عملکرد سرشاخه گلدار با ضریب تبیین 8048/0 وارد معادله شدند. نتایج حاصل از تجزیه علّیت نشان داد که آهن بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر درصد اسانس داشت. نتایج حاصل از تجزیه گام‌به‌گام صفات بر عملکرد سرشاخه کل به‌عنوان متغیر وابسته نشان داد که تعداد پنجه و ارتفاع گیاه وارد معادله شدند. نتایج حاصل از تجزیه علّیت نشان داد که تعداد پنجه بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد سرشاخه داشت.
محمدرضا اردکانی؛ بهلول عباس‌زاده؛ محمدحسن عصاره؛ فرزاد پاک‌نژاد؛ علی کاشانی؛ معصومه لایق‌حقیقی
چکیده
یکی از شیوه‌های مدیریت منابع طبیعی، بهره‌برداری از زمین‌های کم‌بازده و استفاده از گونه‌های مقاوم گیاهی در شرایط دشوار می‌باشد. در این پژوهش در سال 1388، از رویشگاه طبیعی کافوری (Camphorosma monspliaca L.) در منطقه اراک (دشت چرّا) در مرحله ابتدایی رشد رویشی، گلدهی کامل و رسیدگی بذر با استفاده از پلات‌گذاری با تکرار، نمونه‌برداری ...
بیشتر
یکی از شیوه‌های مدیریت منابع طبیعی، بهره‌برداری از زمین‌های کم‌بازده و استفاده از گونه‌های مقاوم گیاهی در شرایط دشوار می‌باشد. در این پژوهش در سال 1388، از رویشگاه طبیعی کافوری (Camphorosma monspliaca L.) در منطقه اراک (دشت چرّا) در مرحله ابتدایی رشد رویشی، گلدهی کامل و رسیدگی بذر با استفاده از پلات‌گذاری با تکرار، نمونه‌برداری گردید. در مرحله گلدهی کامل، ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش (کانوپی)، طول و وزن ریشه، کلروفیل، وزن خشک بوته‌ها، میزان قندهای محلول، پرولین، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، کلر و آهن اندازه‌گیری شد. مقایسه میانگین صفات مورفولوژیک نشان داد که منطقه با شوری کمتر (منطقه 3 با dS/m 6/7 =EC)، بیشترین ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، سرشاخه کل و سرشاخه گلدار را داشت. منطقه با شوری زیاد (منطقه 1 با dS/m 4/12 =EC) بیشترین طول ریشه، وزن ریشه، درصد اسانس در مرحله رشد رویشی، گلدهی کامل و رسیدگی را نسبت به مناطق با شوری متوسط (منطقه 2 با dS/m 7/11 =EC) و منطقه 3 داشت. منطقه 1 بیشترین قند محلول، پرولین، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم و کلر را داشت. منطقه 3 بیشترین کلروفیل کل، کلروفیل a و کلروفیل b را داشت. همچنین منطقه 2 از آهن بیشتری برخوردار بود. نتایج همبستگی ساده صفات نشان دادند که بین ارتفاع گیاه با درصد اسانس در مرحله گلدهی کامل همبستگی منفی معنی‌دار وجود داشت. بین قندهای محلول با پرولین، منیزیم، کلسیم و کلر همبستگی مثبت معنی‌دار وجود داشت. همچنین بین قندهای محلول با کلروفیل کل 2 همبستگی منفی معنی‌دار وجود داشت. به‌طور کلی با توجه به نتایج، گیاه کافوری گیاهی متحمل به شوری بوده و به نظر می‌رسد که دارای ارزش دارویی و مرتعی می‌باشد.
محمدرضا اردکانی؛ بهلول عباس‌زاده؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ محمدحسین لباسچی؛ فرزاد پاک‌نژاد
دوره 23، شماره 2 ، مرداد 1386، ، صفحه 251-261
چکیده
تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L)، در سال 1385 در شرایط مزرعه در شهرستان کرج مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار با منظور نمودن تیمارهای 1T (بدون تنش)، 2 T(80% ظرفیت زراعی)، 3T (60% ظرفیت زراعی)، 4T (40% ظرفیت زراعی) و 5T (20% ظرفیت زراعی) اجرا گردید. تأثیر تنش خشکی بر عمکرد اندام ...
بیشتر
تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L)، در سال 1385 در شرایط مزرعه در شهرستان کرج مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار با منظور نمودن تیمارهای 1T (بدون تنش)، 2 T(80% ظرفیت زراعی)، 3T (60% ظرفیت زراعی)، 4T (40% ظرفیت زراعی) و 5T (20% ظرفیت زراعی) اجرا گردید. تأثیر تنش خشکی بر عمکرد اندام هوایی، عملکرد و بازده اسانس، عملکرد برگ و ساقه، ارتفاع، تعداد پنجه، طول و عرض برگ، قطر ساقه و طول میانگره در سطح یک درصد معنی‌دار بود. تأثیر تنش خشکی بر تعداد ساقه جانبی بیتأثیر بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین عملکرد اندام هوایی خشک در تیمار 1 T(بدون تنش) با میانگین 6469 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین عملکرد اسانس با 970/12 کیلوگرم در هکتار و بالاترین درصد اسانس با میانگین 3012/0 درصد را به ترتیب در تیمارهای 3T (60% ظرفیت زراعی) و 5T (20% ظرفیت زراعی) حاصل گردید. بالاترین ارتفاع، طول و عرض برگ به ترتیب با میانگین 32/65، 275/6 و 580/4 سانتیمتر مربوط به تیمار 1 T(بدون تنش) بود. بیشترین قطر ساقه در تیمار 5T (20% ظرفیت زراعی) مشاهده گردید. نتایج این بررسی نشان داد که به منظور تولید اسانس از گیاه بادرنجبویه میتوان از تنش متوسط (60% ظرفیت زراعی) استفاده کرد.
بهلول عباس زاده؛ ابراهیم شریفی‌عاشورآبادی؛ محمدرضا اردکانی؛ محمدحسین لباسچی؛ فضل ا.. صفی‌خانی؛ محمود نادری حاجی باقرکندی؛ فاطمه سفیدکن
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 223-230
چکیده
به منظور بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده اسانس و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در سال 1383 تحت شرایط مزرعه در مجتمع تحقیقات البرز کرج در مدت 7 ماه اجرا شد. این آزمایش با دو سطح 4.5 و 6 درصد کود نیتروژن خالص به فرم اوره و محلول‌پاشی بر روی اندام هوایی گیاه، دو سطح 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده اسانس و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در سال 1383 تحت شرایط مزرعه در مجتمع تحقیقات البرز کرج در مدت 7 ماه اجرا شد. این آزمایش با دو سطح 4.5 و 6 درصد کود نیتروژن خالص به فرم اوره و محلول‌پاشی بر روی اندام هوایی گیاه، دو سطح 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار مصرف در خاک مزرعه و در حضور شاهد که هر یک از تیمارها در طول دوره رشد گیاه در طی سه تقسیط مساوی اعمال گردیدند. این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار برای هر تیمار اجرا شد. با آغاز گلدهی اقدام به برداشت گیاه گردید و از سرشاخه گلدار گیاه با استفاده از روش کلونجر اسانس‌گیری بعمل آمد. اسانس‌های هر تیمار به منظور بررسی بیشتر توسط دستگاه GC و GC/MS آنالیز گردید. درصد اسانس و عملکرد اسانس در هکتار برای هر تیمار مشخص گردید. طبق نتایج حاصل از تجزیه واریانس، تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن و روشهای مصرف آن بر درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. همچنین نتایج حاصل از بررسی طیف‌های GCو GC/MS نشان دادند که کاربرد مقادیر مختلف کود نیتروژن و روشهای مصرف آن بر درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس بادرنجبویه موثر بود. با مصرف نیتروژن، درصد تعدادی از ترکیبهای موجود در اسانس نسبت به شاهد کاهش و یا افزایش یافت.
بهلول عباس زاده؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ محمدرضا اردکانی؛ فرزاد پاک نژاد
چکیده
به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی کود نیتروژن‌دار بر عملکرد گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در سال 83-1382 تحت شرایط گلخانه‌ای در مجتمع تحقیقات البرز کرج در مدت 4 ماه اجرا شد. این آزمایش با 6 سطح از کود نیتروژن خالص به فرم اوره با مقادیر صفر، 3، 4.5، 6، 7.5 و 9 درصد طی سه تقسیط مساوی بر روی گیاه محلول‌پاشی شد. این تحقیق در قالب طرح کاملاَ تصادفی ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی کود نیتروژن‌دار بر عملکرد گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در سال 83-1382 تحت شرایط گلخانه‌ای در مجتمع تحقیقات البرز کرج در مدت 4 ماه اجرا شد. این آزمایش با 6 سطح از کود نیتروژن خالص به فرم اوره با مقادیر صفر، 3، 4.5، 6، 7.5 و 9 درصد طی سه تقسیط مساوی بر روی گیاه محلول‌پاشی شد. این تحقیق در قالب طرح کاملاَ تصادفی با سه تکرار و با استفاده از 15 واحد آزمایشی گلدانی به حجم 138.16سانتیمتر مکعب برای هر تیمار اجرا شد. خاک مورد استفاده از خاک مزرعه و بدون هر نوع کود بود. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تأثیر سطوح مختلف کود بر عملکرد ماده خشک و ارتفاع گیاه در سطح یک درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگین تیمارها مشخص نمود که تیمار 4.5 درصد با میانگین تولید 85.80 گرم ماده خشک در هر بوته و ارتفاع 56.67 سانتیمتر نسبت به سایر تیمارها اختلاف معنی‌داری داشت. در حالی که استفاده از سطوح 7.5 و 9 درصد محلول اوره باعث کاهش عملکرد نسبت به تیمارهای 4.5 و 6 درصد گردید. نتایج نشان دادند که استفاده از روش محلول پاشی میتواند ضمن افزایش عملکرد گیاه موجب کاهش آلودگیهای ناشی از کاربرد زیاد کودهای نیتروژنی باشد.
